W poszukiwaniu oszczędności inwestorzy coraz częściej decydują się na budowę domów pasywnych. Bo chociaż koszt budowy domu pasywnego może znacząco przewyższać wydatek związany z postawieniem domu tradycyjnego, ograniczenie kosztów eksploatacji szybko doprowadzi do zwrotu inwestycji. Dlaczego budowa domu pasywnego się opłaca? Jak buduje się taki dom? W tym tekście odpowiadamy na te i inne pytania.
Z tekstu dowiesz się:
- skąd wynika niskie zużycie energii w domach pasywnych,
- czy budowa domu pasywnego się opłaca,
- o czym warto pamiętać przy budowie domu pasywnego,
- jak buduje się dom pasywny.
Mianem domu pasywnego określa się budynek, w którym dzięki nowoczesnym technologiom zapotrzebowanie na energię zostało zmniejszone do maksymalnie 15 kWh/m2 na rok. Uzyskanie komfortu cieplnego w takim domu jest efektem zastosowania odnawialnych źródeł ciepła: promieniowania słonecznego i energii generowanej przez samych mieszkańców. W budynkach pasywnych znacząco redukcje się również straty ciepła, które w tradycyjnych domach powstają za sprawą wentylacji i przenikania ciepłego powietrza przez ściany.
Domy jednorodzinne pasywne a zużycie energii
Bardzo niskie zużycie energii w domach jednorodzinnych pasywnych to efekt zastosowania wielu rozwiązań, m.in.:
- wtórnego pozyskiwania ciepła z powietrza wentylacyjnego (rekuperacja),
- wysokiej izolacyjności wszelkich przegród zewnętrznych o współczynniku przenikania 0,1 W (m2 × K),
- montażu drzwi wejściowych i okien o odpowiednio niskim współczynniku przenikania ciepła; nie może on przekraczać 0,8 W/(m2 × K).
- usunięcia mostków termicznych (są to niechciane luki, przez które dom traci ciepło; mogą doprowadzić do utraty nawet 30% ciepła),
- wykorzystania energii słonecznej do ogrzewania, oświetlania i zasilania urządzeń elektrycznych.
Należy pamiętać, że aby dom spełniał kryteria domu pasywnego, musi także być odpowiednio zlokalizowany – mieć odpowiedni dostęp do światła słonecznego. Dlatego warto zadbać o to, żeby okna najczęściej użytkowanych pomieszczeń były zwrócone na południe. Powinien być także osłonięty od północy naturalnymi barierami w postaci drzew, które będą stanowić dodatkową izolację.
Dom pasywny – czy warto go zbudować?
Osoby, które zdecydują się na budowę nowoczesnego domu pasywnego, powinny liczyć się z większym wydatkiem na etapie budowy niż w przypadku domu tradycyjnego, nawet jeśli spełnia on najnowsze wymogi energooszczędności. Jest to związane m.in. z większym zużyciem materiałów termoizolacyjnych, a także doborem okien i drzwi, które muszą spełniać dużo surowsze normy dotyczące współczynnika przenikania ciepła. Kosztowny może się okazać także zakup systemu wentylacyjnego, a także kolektorów słonecznych czy fotowoltaiki (pamiętaj, że możesz się ubiegać o dofinansowanie ich zakupu).
Chociaż zestawienie kosztów brzmi jak potężna inwestycja, stawianie domu pasywnego jest opłacalne. Mimo wyższych nakładów na budowę dom pasywny jest bardzo tani w eksploatacji. Dzięki temu inwestycja zwraca się zwykle po kilkunastu lub kilkudziesięciu latach. Największe oszczędności można osiągnąć na kosztach ogrzewania budynku oraz wykorzystania energii elektrycznej.
Zapoznaj się także z projektami domów energooszczędnych.
Projekt domu pasywnego – o czym warto pamiętać?
Stworzenie projektu każdego budynku wymaga dobrego przygotowania. W przypadku budowy domów pasywnych projekty mają jednak jeszcze większe znaczenie ze względu na konkretne wymagania, które muszą spełniać te budynki. Aby zachować odpowiedni bilans energetyczny budynku, architekt powinien uwzględnić w projekcie wiele kwestii, w tym:
- zwartą bryłę budynku (stosunek kubatury do powierzchni przegród zewnętrznych ma zapewniać minimalne straty ciepła),
- niezbyt wielką powierzchnię (ok. 90-120 m2),
- usytuowanie okien głównie na elewacji południowej,
- niewielkie przeszklenie ścian od strony północnej,
- zlokalizowanie pomieszczeń o największym zapotrzebowaniu energetycznym w centralnej części budynku oraz wnętrz niewymagających wysokich temperatur od strony północnej,
- rozmieszczenie zieleni wokół domu: drzewa iglaste od strony północnej (w okresie zimowym chronią budynek przed zimnym wiatrem); drzewa posadzone od strony południowej mogłyby blokować dopływ energii słonecznej.
Dom pasywny – jak budować?
Po uwzględnieniu wszystkich wymienionych aspektów w projekcie domu należy zapoznać się także z ogólnymi zasadami budowy podstawowych elementów konstrukcji. Jakie to zasady?
Z czego postawić dom pasywny?
- Dom pasywny zwykle stawia się na płycie fundamentowej, która jest ocieplona warstwą klasycznej izolacji cieplnej o grubości 25-30 cm i połączona z izolacją ścian fundamentowych o grubości około 30 cm.
- Ściany zewnętrzne budynków pasywnych powinny się charakteryzować dużą bezwładnością cieplną, która umożliwia utrzymywanie stabilnej temperatury wewnętrznej. Współczynnik przenikania ciepła ścian zewnętrznych nie powinien przekraczać wartości 0,15 W(m2 × K), co odpowiada warstwie termoizolacyjnej o grubości ok. 30 cm.
- Dobrze zaizolowany dach lub stropodach – szacuje się, że źle przeprowadzona izolacja termiczna może powodować nawet do 30% strat ciepła. Konieczne jest więc zastosowanie klasycznej izolacji cieplnej, np. za pomocą wełny mineralnej, której grubość będzie wynosić minimum 40 cm. Należy również eliminować powstawanie mostków cieplnych, które znacznie podnoszą koszty ogrzewania domu.
- Każdy dom pasywny powinien zostać wyposażony w okna i drzwi o wysokiej szczelności i izolacyjności cieplnej. Warto sięgać wyłącznie po produkty posiadające odpowiedni certyfikat pasywności – np. okna trójszybowe, w których przestrzenie między warstwami są wypełnione gazem szlachetnym.
Realizacja budowy domu pasywnego wymaga dużej wiedzy, doświadczenia i skrupulatnego przestrzegania wszystkich zaleceń architekta, dlatego tego rodzaju domu nie można budować tzw. systemem gospodarczym.
Budowa domu pasywnego to duża inwestycja, ale bardzo opłacalna. Prowadzi ona bowiem do znacznej redukcji kosztów ogrzewania, co pozwoli na spore oszczędności. Ponadto przez cały rok w budynkach panuje dogodny dla domowników mikroklimat oraz odpowiednia izolacja przed hałasem z zewnątrz.
